‘Kun je goed ruzie maken?’ is een vraag die ik trek uit de kaartenset “Mag ik je wat vragen?”. Mooie vraag. Want wat is goed ruzie maken? Als mens en dus als groepsdier zijn we geneigd te houden van harmonie. Dat wat die harmonie kan verstoren, gaan we het liefst uit de weg. We willen elkaar geen pijn doen en willen zelf liever ook geen pijn voelen. Toch kan al te harmonieus gedrag makkelijk leiden tot een ruzie.
Te aardig
We zijn vaak en vooral in zakelijk verband namelijk snel te aardig naar elkaar en houden ons in. Dat betekent meestal ook dat we aan de ander niet duidelijk maken wat we niet prettig vinden of missen in de samenwerking. Een voorbeeld: jij vergeet nooit een kopje koffie mee te nemen voor je collega, als je voor jezelf haalt. Maar steeds vaker zie je hem met een verse kop binnenkomen zonder dat hij aan jou heeft gedacht. Inwendig tel je onbewust op een denkbeeldige scorelijst het aantal keren dat het gebeurt, maar je spreekt je niet uit; tot op een dag jouw emmer vol raakt en de bom barst.
Van kwaad tot erger
Dan pas kaart je het aan bij je collega. Of je briest van binnen en gaat hem waar mogelijk vermijden. Oog om oog, tand om tand. Zo! Stilletjes ben je een oorlog aan het voeren in de hoop dat hij het doorheeft en ander gedrag gaat vertonen. Maar niet altijd merkt de ander je veranderde gedrag op, wat jou nog bozer maakt. Dan bekruipt je een gevoel van ’word ik wel gezien?!’ En dus doe je er nog een schepje bovenop. Of de ander merkt het wel. En doet op zijn manier mee met een tegenreactie, die bij jou weer olie op het vuur gooit. Zo daal je samen verder af op de escalatieladder van het conflict. En dan?
Herstel het contact
Wat nodig is om weer naar boven te komen op de escalatieladder en te de-escaleren is bespreekbaar maken waar het mis ging. Op welk moment ging de ander jouw grens over? Of voelde je je zo miskend dat je afhaakte en uit contact ging? Dus: ga terug. Benoem de feitelijke gebeurtenis die de trigger was en vertel wat het jou deed. Vraag hoe het voor de ander was. Mijd het praten in termen van oordelen, aannames of standpunten, want die maken dat je verder van elkaar afdwaalt. Erken de gevoelens van elkaar zoals je ze beleefd hebt en onderzoek wat nodig is om het contact tussen jullie te herstellen. Een sorry is niet altijd genoeg voor hoezeer het heeft geraakt. In het herstellen van jullie contact kun je creatief omgaan met wat jullie kunnen doen om het weer goed te maken. Dat kan ook verbindend werken.
Goed maken
Het gaat bij goed ruzie maken niet eens zozeer om de manier waarop je ruziet. Want daar heeft ieder zo zijn eigen voorkeur en stijl in. Het gaat vooral om het tijdig bespreekbaar maken wat je dwars zit en wat je graag wilt. Ook als je daarmee tijdelijk de harmonie verstoort. Vervolgens gaat het om de vraag of en hoe je aandacht besteedt aan het goedmaken en het herstellen van het contact en de gevoelde pijn. Laat het dus maar even bliksemen, als je de lucht daarna ook maar weer klaart. Als je dat goed doet, kun je wat mij betreft goed ruzie maken.